Зошто престанав да извршувам утробно чедоморство? (18.03.2015 17:15)
Со основно лекарско образование се здобив за време на студиите на Факултетот за медицина во Белград, во периодот 1951 – 1957 година. Според тогашната важечка доктрина, ме учеа дека детето е живо дури со првиот плач. Од катедрите на разните насоки на Факултетот за медицина секогаш го слушав истото: „Детето е живо дури со првиот плач. Пред тоа, тоа е само орган на мајката, како што е, на пример, забот, слепото црево или бубрегот. Да ѝ извадиш на една мајка заб или слепо црево, е исто што и да ѝ ја прекинеш веќе започнатата бременост. Со тој чин, артефицијален абортус, вие ѝ отстранувате само еден орган на мајката. Причината поради која тоа не е дозволено да се направи без одобрување од комисија за прекин на бременост, е за тоа да не биде извршено од нестручни лица и за да не се доведе во опасност животот на жената. Тоа мора да се изврши во опремени установи и до одреден период на бременост, додека тоа е релативно безбедно. Секој вид прекин на бременост мора да се одобри од специјална комисија и да се направи во некоја поголема установа“.
Така нѐ учеа во времето на комунизмот, а и пресудите на тогашните судови се темелеа на кривичниот закон, кој истото го застапуваше: плодот е „жив од моментот на првиот плач“. По судска медицина ни беа читани дури и некои пресуди во кои се спомнуваше дека тој што со убод од нож во стомакот на бремена жена ќе го убие и плодот и ќе предизвика породување со мртов плод, ќе одговара само за лесна телесна повреда, бидејќи кога не е повредена ниту една коска на мајката, тоа се смета за лесна телесна повреда, а при повредата плодот не се ни спомнува. Тој што не е роден, не може да биде убиен.
Така образован и поучен од своите професори се запишав на специјализација по гинекологија и акушерство, и храбро почнав да извршувам утробно чедоморство – артефицијални абортуси. Најпрво, тоа го вршев под будното око на постарите колеги, а потоа и самостојно. Бев убеден дека работам нешто правилно, и се трудев тоа „вадење на заб“, или утробно чедоморство, што помалку да ја боли жената и да помине со што е можно помалку компликации.
Еден ден, мислам дека веќе бев млад специјалист, сретнав еден свештеник, кој го знаев од видување. Бидејќи патот нѐ водеше во ист правец, по патот се зазборувавме. На неговото прашање дали извршувам утробно чедоморство, гордо му одговорив: „Па, како не?! И тоа со локална анестезија, така што жената е свесна, јас разговарам со неа, а таа и не забележува (ако добро сум ѝ ја дал анестезијата) дека веќе сум го направил абортусот, и се изненадува кога ѝ кажувам дека е готово, а таа сѐ уште го очекува почетокот на зафатот“. На тоа тој ме праша дали знам дека тоа се живи битија; дека убивам живо човечко создание? Со потсмев му одговорив: „Ма, дајте, Ве молам, какви глупости! Тоа се неинформирани маси луѓе!“
Времето поминуваше, се појавија нови научни достигнувања и се појави и ултразвук со своја дијагностика. Почнав често да го користам и во него да се восовршувам. Ми донесе еден куп изненадувања. Го видов плодот, работењето на
неговото срце, неговите движења, отворање уста. Кај постарите плодови забележав и појава на цицање палец, а потоа, бидејќи дијагнозата за бременост беше поставена, таа жена, на нејзино барање, одеше во аборт салата – т.н. киретана, за да се изврши утробното чедоморство. Раката што пред малку се движела, после тоа често лежеше на работниот инструмент, неподвижна, мртва; палецот што плодот пред малку го цицаше, беше тука, но мртов. Почнав да размислувам: па ова сепак е живо – има уста, цица палец, се движи. Експериментите ни покажаа дека при длабоки продорни тонови плодот реагира со забрзани движења, што може да се види на ултразвук, а потоа тоа исто човечко битие лежи распарчено на работниот инструмент, или одредени негови делови се наоѓаат во тегла во вакуум-апарат.
Еднаш се случи да извршам утробно чедоморство, а едниот член од тој пар беше моја блиска роднина. Самоуверено почнав да работам, го отворив грлото на матката и зграпчувајќи ги клештите, првото нешто на што наидов и што го извлеков беше рака. Ја фрлив на работниот инструмент, и нервот од раката падна на компресата натопена со јод. Јодот го надразни нервот и раката почна да мрда. Нормален ефект што многупати сме го изведувале на вежбите по физиологија, со жаби и нивните нерви, кога ја проучувавме физиологијата на мускулите и нервите. Бидејќи ова многу ретко се случуваше, а мене ми се имаше случено само еднаш, ѝ реков на сестрата: „Види, се мрда како нервен мускулен апарат. Сестрата ми одговори: „Ух, како да е живо“. Повторно влегов во матката и зграпчив нешто, и сега извлеков нога. Си реков во себе: „Внимавај сега нервус ишијадикус да не ти падне на јодот, па сега и ногата да не почне да мрда“. Внимателно ја спуштив ногата на сосем спротивниот крај, но некоја изненадна врева – паѓањето на некој железен предмет во соседната соба ме стресе, па ногата се извитка, одлета и нервот падна на јодот. Ногата почна да се мрда. Сега, целиот напнат, опцув, зашто првпат ми се случи такво нешто во мојата пракса (а во тоа време веќе имав богато искуство) и полугласно реков: „Сега само фали да извлечам срце што сѐ уште чука“. Влегов со клештите, зграпчив, и... навистина, извлеков и на компресата фрлив срце што сѐ уште чукаше. Престанав со тоа што го работев, одеднаш сфатив дека тоа е убиство, бидејќи пред малку на ултразвук го видов тоа живо срце како чука, раката и ногата како се движат, додека сѐ уште беа една целина. Не знам како сум изгледал, но одеднаш го чув гласот на сестрата: „Докторе, што ви е, да не ви е лошо? Да викнам ли некој друг да заврши?“ Се поттргнав. Во себе се помолив: „Боже, извади ме сега од ова во кое западнав“. Повторно почнав да работам и без никакви компликации го завршив тоа што нашиот наивен народ го нарекува „чистење“.
Оттогаш почнав да размислувам и да сфаќам дека без оглед на тоа што не работам приватно, што не работам директно за пари, сепак вршам убиство, и не сум само џелат туку и судија што тоа го одобрува и пресудува... Се самооправдував дека сум само специјалист-војник снајперист, а не платен убиец, приватен и илегален абортер, кој убива за пари. Но, тоа не ми вредеше.
Почнав да имам чудни соништа со ноќни кошмари. Како резултат на сето тоа, созреа мојата одлука да престанам со вршење на утробно чедоморство, кое го извршував повеќе од дваесет и пет години. И тоа по десет-петнаесет часа дневно, а понекогаш и по повеќе. Причината – моето сознание дека човечкиот плод од самиот свој зачеток е жив и е живо битие, и дека не е ни таткото, ни мајката, туку нешто трето, не е плод на некаква теолошка индоктринација, како што тоа сакаат да го прикажат атеистите и феминистите, туку чисто искуство стекнато од познавање на биологијата, на биолошките и медицинските закони и ултразвукови. Тоа што моето сознание се совпадна со теолошкиот став дека човечкиот плод е жив од самиот свој зачеток, односно од самиот зигот (оплодена јајце клетка), е само стигнување до истата цел на два различни начина.
Сметам дека фактот што човечкиот плод е жив од самиот зачеток треба што повеќе и што почесто да се изнесува како во масовните медиуми така и преку проповеди и специјални предавања пред овој наш напатен народ што изумира сотрен од белата чума. Истото важи и за ставот дека утробното чедоморство е многу поголем и потежок грев од обичното убиство, зашто човечкиот плод во матката е немоќен да се брани, а целосно е изложен; тој е единствениот без лична вина во човечкиот род, бидејќи сѐ уште не е роден. Ова мора да се прави за брачните и вонбрачните парови да сфатат колкава е нивната одговорност во моментот на нивниот брачен-вонбрачен полов чин и да ги сфатат последиците што произлегуваат од него – и пред Бог и пред самите себе. После мојата 35-годишна пракса, особено сметам дека фактот што човечкиот плод е жив од самиот зачеток е факт што мора особено да им биде објаснет на студентите на Богословските факултети за тоа добро да го сфатат и да го воведат и во својата приватна и во својата идна пастирска пракса. (...) Предавањата од тој вид секако мора да се темелат не само на богословскиот пристап туку и на последните достигнувања во биолошките и медицинските науки. Како што сознанието дека човечкиот плод е жив од самиот свој зачеток може да се докаже на два начина – со теолошка и позитивна фактографија, така и тие предавања за почетокот на човечкиот живот мора да се објаснат од тие две гледишта. Тие две гледишта не се спротивставуваат, како што тоа сакаат да го докажат атеистите, сатанистите, феминистите и останатите непријатели на Божјата волја; тие две гледишта не се исклучуваат, тие хармонично се дополнуваат и едно со друго се потврдуваат. Но, за да може така замисленото предавање да се одржи на Богословските факултети, потребни се и соодветно оспособени предавачи. Дипломираниот студент по богословие, вооружен со знаењето на проверената позитивна фактографија, е способен активно да ѝ се спротивстави на материјалистичката индоктринација, која, сакале ние или не, постојано и понатаму се врши во нашата средина.
Д-р Стојан Адашевиќ
